Atocha, het oudste station van Madrid

Het station Atocha werd op 9 februari 1851 geopend onder de naam 'Embarcadero de Atocha' of 'Estación de Mediodía'. Hiermee is het het oudste station van de hoofdstad, al diende het aanvankelijk slechts als standplaats voor een treintje, die de koninklijke familie van hun paleis in Madrid naar dat in Aranjuez zou brengen. Door een brand in 1864 werd het echter grotendeels verwoest, waarna het in 1892 onder leiding van de architect Alberto de Palacio Elissagne zou worden uitgebreid en geschikt gemaakt voor andere bestemmingen.

In 1967 werd het door een tunnel verbonden met het station Chamartín in het noorden, dat in 1933 al gepland was maar door omstandigheden nog nauwelijks in gebruik was genomen. Tussen 1985 en 1992 werd het opnieuw uitgebreid om aan het toenemende aantal reizigers te voldoen, en aan de behoefte aan een hogesnelheidstrein (AVE) tussen Madrid en Sevilla -intussen rijdt de AVE vanaf Atocha ook naar Málaga en Barcelona.

Twee moderne terminals
Daartoe werden twee moderne terminals gebouwd, ontworpen door de architect Rafael Moneo: één voor lange afstand intercity treinen en een andere voor midden afstanden en de zg. 'Cercanías', een forenzennetwerk binnen de regio Madrid zelf. De terminaal van de 'Cercanías' en middenafstandstreinen telt elf perrons. De sporen van de 'Cercanías' zijn door middel van een tunnel verbonden met het station Chamartin, die ook gebruikt kunnen worden door sommige langeafstands- en regionale treinen.

Tropische tuin
Het oorspronkelijke station werd omgebouwd in een overdekte tropische tuin met vijver, met winkels, bars en een discotheek. Ook staat er buiten het station een memoriaal ter herinnering aan de slachtoffers van een terroristische aanslag, die op 11 maart 2004 rond het station 191 mensenlevens kostte. Sindsdien is bagagecontrole en inchecken voor alle langeafstandstreinen verplicht, waardoor het station moest worden aangepast met een wacht- en een incheckruimte.

Met de metro kunnen vanaf het station verschillende bestemmingen in de stad bereikt worden. Er zijn twee metrostations in de buurt: Atocha en Atocha Renfe.

Afbeeldingen: Hoofdingang van het huidige station; constructiewerkzaamheden in 1891; verbinding tussen terminals; de tropische tuin in het gerenoveerde oude station